Trends & ontwikkelingen

Impact van technologie, automatisering & big data

Een onweerlegbare trend van de afgelopen jaren is de razendsnelle impact van technologische ontwikkelingen. De opkomst van digitalisering, automatisering en robotisering maken dat een groot aantal van de hedendaagse beroepen onder risico staan om in de komende jaren te verdwijnen. Hierin spreek ik niet van ontwikkelingen zoals de robotisering van productielijnen of de automatisering van warenhuizen. Deze ontwikkelingen spelen al veel langer en hebben hun grootste impact al gemaakt. Ik spreek van een tweede ontwikkelingsgolf waarin met name binnen de dienstensector banen zal inleveren. Sommigen trendwatchers spreken hierbij van een soort tweede industriële revolutie. Banen met een verlaagd risico zijn beroepen waar specifieke menselijke kwaliteiten voor nodig zijn zoals creativiteit en empathie. Hieronder vallen beroepen zoals leerkrachten, zorgverleners en technici. In andere woorden: beroepen met een vraag naar mens specifieke kwaliteiten bieden het meeste perspectief voor de toekomst.

Ook zaken als big data, algoritmen, advanced AI en data-analyse gaan een grote impact maken. Het voorspellen van zaken als consumentengedrag en marktschommelingen wordt onmisbaar voor de bedrijven van de toekomst. Voor bedrijven die op dit vlak achterblijven zal het lastig worden om te kunnen blijven concurreren. Mijn voorspelling is dat organisaties die deze trein missen niet lang zullen overleven. Een belangrijke impact van big data en advanced AI op het HRM werkveld is dat steeds meer zaken zoals werving & selectie of zelfs coaching uit handen worden genomen.

Naast dat veel van de bestaande functies gaan verdwijnen als gevolg van de vergaande technologische ontwikkelingen, wordt er steeds vaker gesproken over nieuwe vormen van werken die we in de toekomst kunnen verwachten. De focus komt meer te liggen op de meerwaarde voor de organisatie én alle betrokkenen in plaats van het verdienen van geld. Een setting waarin de belangen van de organisatie en de medewerker parallel lopen. Hierbij staan sociale mobiliteit, welzijn, en passie voor het werk centraal. Trendwatchers spreken hierbij vaak over een transformatie van HRM naar Human Being Management.

 

Stijging in burn-outs

Een zeer verontrustende ontwikkeling die al een aantal jaar speelt is de forse stijging van burn-outs. Voor veel werkgevers is het voorkomen van werkstress en burn-outs een essentieel onderdeel van het duurzame inzetbaarheidsbeleid. Burn-outs zijn al jaren een  van de meest voorkomende beroepsziekten en alle tekenen wijzen ernaar dat dit de komende tijd niet zal veranderen. Er wordt geschat dat jaarlijks meer dan een miljoen Nederlanders het risico lopen om burn-out te raken als gevolg van werkstress. Met name in de zorg en het onderwijs is het risico op een burn-out groot. 

Een burn-out wordt vaak beschouwd als een werkgerelateerd probleem. Het ontstaan wordt gezien als een gevolg  van langdurige, emotionele overbelasting en stress op de werkplek. Veelvoorkomende oorzaken zijn een te hoge werkdruk, slechte werksfeer, beperkte controle over werkinrichting en een te lage beloning. Hoewel ik niet ontken dat de oorzaak voor een burn-out kan voortkomen uit het werk, denk ik dat dit een oversimplificatie is van de realiteit. Ik denk namelijk dat het net zozeer kan liggen in de medewerker zijn privésituatie. Er dient een balans te zijn tussen een medewerker zijn werksituatie en privésituatie wil hij instaat zijn te kopen met de stress van het dagelijks leven. De werkgever en medewerker hebben een gedeelde verantwoordelijkheid in het behouden van dit balans.

Een recentere en zorgwekkendere waarneming is de enorme stijging in burn-out klachten onder jongeren. Recente onderzoeken lijken aan te tonen dat maar liefst één op de vier jongeren last heeft van burn-out klachten. Met name prestatiedruk wordt door jongeren aangegeven als een belangrijke factor. Volgens psychologen is de druk om te presteren hoger geworden omdat er meer tempo moet worden gemaakt met de studie. Volgens hen is met de invoering van het leenstelsel voor velen de druk hoger geworden om op tijd af te studeren. Als burn-outs al zo vroeg ontstaan in een zijn leven kunnen ze extreem verwoestend zijn. Ik denk dat deze trend zich voort gaat zetten en dat het de taak is van iedere HRM'er om hier waakzaam voor te zijn.